EntellektuelForum

Alemdar

PIRAHA YERLILERI VE AKADEMIK ÇEVRELERDE FECÎ KAVGA!..
Salih Selçuk
31 MART 2012

Noam Chomsky, burada da iyi tanınan bir entelektüeldir. Onun "Evrensel Gramer" diye adlandırilan teorisini biliyorsunuzdur. Kısaca, her insanların aklında, dilleri ögrenmek ve konuşmak için evrensel bir kalıbın olduğunu falan anlatan çok önemli bir teoridir...
Chomsky'nin "Chomsky Hiyerarşisi" üzerinden linguistik alanda, üzerine başka teorilerin de kurulabildiği bir temel mevcuttur ve dillerin matematiksel ifadesi ve bilgisayar diline kadar falan uzanır...
İşte Chomsky'nin bu teorisi uzerinden iki baba bilimadamı birbirini yiyor!..
(Kapışmalarını seyretmek gerçekten cok zevkli -bak bunu söylemem lazım!..)
Tartışmayı çıkaran Daniel Everett, Amazonlarda yaşayan Piraha yerlilerinin dilini konuşan tek bilim adamı. Bu dil, kendi dil ailesinin yaşayan tek örneği. Piraha'lar ıslıkla sohbet edebiliyorlarmış, sayı kullanmıyorlarmış ve 'özyineleme' (recursion) bilmiyorlarmış! (Özyineleme, anlatılan bir şeyi kendi üzerinden yeniden anlatmak demek.)
Şimdi tartışma tam da bu konu üzerinden dönüyor...
Çünkü Chomsky 2002'de yazdığı bir makalesinde, bu konunun -yani 'Özyineleme' özelliğinin- "Ecrensel gramer"de önemli bir yer tuttuğunu söylemiş (Bkz. The Chronicle of Higher Education 26.3.2012).
Everett'in yazdığı son kitapta ilginç bir bölüm olduğu söyleniyor. Orada Everett, dil denen olayın kafalardan değil kültürlerden doğduğunu söyleyerek, Chomsky-teorisini bazı noktalarda "düzeltmeye" soyunuyor ve tezine kanıt olarak da Piraha dilini gösteriyor!..
Şimdi sıkı durun...
Piraha dilini bilen dünyada ikinci bir bilimadamı yok!..
Yani çıkıp başka biri Everett'e "Yok artık!" diyemiyor ve bu yüzden de kuduruyorlar!
Amazonlarda 30 yıl Piraha yerlileriyle yaşayan müthiş bilim adamı Everet'in tezi, Chomsky'yi reddetmiyor, sadece dil'in esasen kültür tarafından şekillendirildiğini ve beynimizde konuşma yeteneği dışında ille de bir ön dil-planı bulunmuyor (yani aslında "kesin bir Evrensel gramer yok" demek istiyor ama henüz cesaret edemiyor!)
Şimdi Chomsky'ciler bu adamla uğraşıyorlar ve herhalde bir taraftan da Piraha dili öğrenmek istiyorlar -ama kimden öğrenecekler?!.. Gidip yerlilerle birlikte yaşamaktan başka çare yok!..
Bu tartışmanın galipleri, kuşkusuz Piraha yerlileri...
http://konstantiniye.blogspot.com/
_________________
Bir varmış bir yokmuş...