EntellektuelForum

admin · Tarih: Pzr Eyl 21, 2008 10:50 pm Mesaj konusu: Lehman, TMSF'yi nasIl vurdu?

Lehman, TMSF'yi nasıl vurdu?

158 yıllık Lehman 613 milyar dolarlık borçla birlikte gümbür gümbür battı. Hemen her ülke kaybını hesaplıyor. 10 yıldır Türkiye'de bulunan Lehman'ın bizdeki zararı da büyük. Kaptırılan paralar var, dev ortaklıklar vardı... Ekoyol-Özel
Lehman Kardeşler'in ağır faturası

20 09 2008 20:30

Haber: Dinçer Gökçe

158 yıllık Lehman Brothers Pazartesi günü 613 milyar dolar borçla battı. Amerika’nın en büyük dördüncü yatırım bankasının batışı sonrası gözler bu bankanın Türkiye operasyonlarına çevrilmiş durumda. Zira Lehman Brothers 10 yıldır Türkiye’de faaliyette. 10 yıldır faaliyet gösterdikleri Türkiye’de 2 yıl önce kendi ofisini açan Lehman Brothers’ın, geçtiğimiz yıl da aracılık hizmetleri lisansına sahip olmak için MNG Yatırım’ı satın aldığına dikkat çekmişti.

Türkiye’de varlığını güçlendirme kararı alan Lehman Brothers, yöneticiler 10 Temmuz’da İstanbul’da yaptıkları toplantıda Türkiye operasyonlarını daha da arttırma kakarında olduklarını bildirmişti.

9 Temmuz 2008 sabahı "broker ve dealerlar," çok farklı bir gündemle hisse alım satımına başlamışlardı.

O gün ABD'nin beş altın çocuğundan biri olan "Lehman Brothers" Türkiye ofisini açmıştı. Akşam Beşiktaş'taki Four Seasons Otel' de özel bir davet veriliyordu. Türkiye'nin "Creme de la Creme" diyebileceğimiz yeni zenginler, eski patronlar, yuppieler ve genel müdürler davetliydi.

Nedense akşam davetinde medya temsilcileri yoktu! Ama "Lehman Brothers Londra" tam kadro İstanbul'daydı. 10 Temmuz'da ise medyanın karşısına çıktılar. Gazeteciler, "Likidite sıkıntısında mısınız?" diye sorunca, "Size et yediriyoruz, demek ki Lehman batmayacak" esprisi bile yaptılar.

Aradan 2.5 ay bile geçmedi, Lehman Brothers ile iş yapan büyük oyuncuların tümü battı. Dev yatırım bankası ise gümbür gümbür gitti.

Global Lehman’ın batışı sonrası dünya ölçeğinde neler olacağı, bu bankanın çeşitli ülke alacaklarının nasıl ödeyeceği tartışmaları bir yana Lehman Brothers türkiye’de de önemli operasyonlara sahip. Şimdi Lehman’ın Türkiye oerasyonlarının neler olduğuna yakında bakmakta yarar var.

Lehman Brothers’a Türkiye’den 35 milyon $ kaptırdılar

Pazartesi günü 613 milyar dolarlık borçla iflas ettiğini açıklayarak dünya tarihinin en büyük batışına imza atan ABD’li yatırım bankası Lehman Brothers’ın yarattığı skandal, Türkiye’deki küçük yatırımcıya kadar uzandı. Lehman’ın batış öncesinde, tıpkı Murat Demirel’e ait Egebank gibi, Türk yatırımcısından akıl almaz yöntemlerle para topladığı ortaya çıktı. Türkiye’deki bankalar aracılığıyla Lehman Brothers’ın garantörlüğünü üstlendiği türev tahviller alan yatırımcılar şimdi paralarını kaybetme riskiyle karşı karşıya.

ABD’den Japonya’ya, Rusya’dan Güney Afrika’ya kadar milyonlarca yatırımcının parasını kaptırdığı Lehman Brothers’ın Türkiye’de kaç kişiye, ne kadarlık tahvil sattığı ise kaydı olmadığı için bilinmiyor. Söz konusu tahviller bir devlet güvencesi taşımadığı ve karmaşık olduğu için bu tahvillere para yatıran yatırımcıların zararlarının ne kadarını tahsil edebileceği ve ABD’de kurulan iflas masasının nasıl bir tutum izleyeceği belli değil. Aylardır batacağı konuşulan Lehman Brothers’ın iflas etmeden önceki son güne kadar tahvillerini satması, Türkiye’deki bankaların da bu satışlara aracılık ederek para toplaması skandalın boyutunu derinleştiriyor.

SPK ve BDDK dün olaya el koyup satışa aracılık eden Citibank’tan bilgi istedi. İlk gelen rakamlar toplanan paranın 35 milyon olduğunu gösterdi. Türev tahvil alanların herhangi bir sigortası bulunmuyor

Olay satışa aracılık eden ve Türkiye’de Lehman Brothers’a ait tahvilleri vatandaşlara pazarlayan Citibank’ın bazı hesap sahiplerine ödeme yapamayacaklarını bildirmesi ile ortaya çıktı. Küçük yatırımcının bu tahvillere yatırdığı paraları geri alıp alamaması, iflas işlemlerini yürüten Amerikan iflas masasının kararına kalmış görünüyor. Citibank’ın ise bu tahvillerde sadece alıma aracılık ettiği için herhangi bir sorumluluk üstlenmemesi ise tartışma yarattı.

Lehman’ın adı nükleer ihalesinde de var

Lehman Brothers Türkiye’deki nükleer santral ihalesinin sonuçlarını bekliyor. Kim kazanır ve 4 bin megavat güçte santral kurmak üzere finansman kredisi için başvurursa, Ağustos ayı rakamlarıyla yardımcı olacak! Ama artık Lehman yok.

Dolayısıyla bürokratların bir ay önceki hesaplamalarını, ihaleye bakışlarını değiştirmeleri gerekir. Zira Elektrik Üretim AŞ'ye (EÜAŞ) ait santrallerin özelleştirilmesinde yapılacak danışmanlık ihalesini kazanan konsorsiyumun durumu Lehman Brothers’ın batışı sebebiyle belirsizliği girdi. Lehman-McKinsey-Coşar Avukatlık'ın kazandığı ihale buhran sebebiyle rafa kalkabilir.

Lehman battı içerde TMSF vuruldu

Dünya finans devi Lehman Brothers’ın tüm dünyayı sarsan iflası, Türkiye’deki toplam 900 milyon dolarlık batık banka alacaklarının geleceğini de etkileyebilir.

Lehman Brothers’ın Türkiye ayağı, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) ile birlikte çalışıyor. Lehman, TMSF’nin üç yıl önce açtığı batık banka alacaklarını satış ihalesini, Fiba Holding ile birlikte "161 milyon dolar peşinat, yüzde 43 pay" teklifiyle kazanmıştı. Lehman-Fiba, ihale sonucunda TMSF’ye 161 milyon dolar peşin ödeme yaptı ve yaklaşık 900 milyon dolarlık alacağa karşılık gelen 10 bin 812 alacak davasını yürütmeyi üstlendi. İki şirket bu amaçla, TMSF’nin yüzde 1 payla ortak olduğu, RCT Varlık Yönetim adıyla bir şirket kurdu. Şirket, TMSF’nin alacaklı olduğu davalardan kazandıklarının yüzde 43’sini de Fono’a ödemeyi taahhüt eden bir sözleşme imzaladı. İstanbul Ticaret Odası kayıtlarına göre, RCT’nin yönetim kurulunda TMSF Tahsilat Dairesi Başkanı Fethi Çalık da yönetim kurulu üyesi olarak görev yapıyor. Yönetim Kurulu’nun diğer dört üyesi, Çiğdem Erikçi, Ege Gültekin, Kerim Pelister ve Guy Ron Moar’dan oluşuyor.

Ödenen miktar

Lehman-Fiba’nın kurduğu RCT şirketi, alacak davalarından pay olarak Fon’a bugüne kadar toplam 252 milyon dolar ödeme yaptı. Bunun 161 milyon dolarını ihalede ödenen peşinat; 91 milyon dolarını da son üç yıl içinde kazandığı davalardan aktardığı yüzde 43’lük payların toplamını oluşturuyor.

Çöküşle suya düşen ortaklıklar

İflas eden dünya devi Lehman ile Türkiye’deki yatırımları da ortada kaldı. Lehman sosyetenin müdavimi olduğu Vogue, Anjelique, Kitchenette gibi restoranlara ortak olmaya hazırlanıyordu

Çöküşden en çok zarar görenler dev yatırım bankalarıyla görüşmeler yürüten Türkiye şirketleri oldu.
Büyük sürprizi ise sosyetenin müdavimi olduğu Vogue, Anjelique, Kitchenette, Ajia ve Wanna gibi lüks restoran ve kulüpleri işleten Doors Group yaşadı. Grup bir süredir Lehman Brothers’la ortaklık görüşmeleri yapıyordu. Ancak şimdi görüşecek bir muhattap kalmadı. Doors Group yetkilileri, Lehman Brothers ile ortaklık görüşmelerinin devam ettiğini, bundan sonra görüşmelerin olumlu sonuçlanıp sonuçlanmayacağını tamamen iflas sonrası gelişecek sürece bıraktıklarını belirttiler.

Diğer taraftan Lehman’ın batışı enerji sektöründe de hissedildi. Sabancı Holding eski CEO’su Celal Metin’in şirketi Met Capital kısa süre önce Avusturyalı OMV ve Lehman Brothers’le Samsun’da 500 milyon dolarlık doğalgaz santrali için imzayı atmıştı.

OMV ve Met, Lehman’ın Borasco’daki hissesini alacak

Lehman Brothers’ın ABD’de iflasını istemesinden sonra, Avusturyalı enerji şirketi OMV ve Türkiye şirketi Met Group, 500 milyon euro’luk enerji santralı projesi için kurdukları Borasco Elektrik’teki Lehman hisselerini satın almak istiyor.
Borasco Elektrik, Samsun’da 890 megavat kurulu güce sahip bir doğalgaz santrali yapmayı planlıyor. Borasco Elektrik’te OMV Power International’ın yüzde 60, Lehman Brothers’ın yüzde 100 iştiraki olan Turcap Investments BV’nin yüzde 25 ve Met Group’un ise yüzde 15 hissesi var.

Bu arada, aralarında Lehman’ın da bulunduğu ve Elektrik Üretim AŞ’ye (EÜAŞ) ait santralların özelleştirilmesi kapsamında danışmanlık ihalesini kazanan konsorsiyumla ilgili belirsizlik sürüyor. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, sözleşmede imza için durumun netleşmesini bekliyor.

Lehman 1850'de kurulmuştu

Wikipedia’daki bilgilere göre, “Emmanuel, Mayer ve Henry Lehman kardeşler 1850 yılında yaşamış bulundukları Almanya’nın Bayern eyaletindeki Rimpar kasabasından yola çıkarak ilk olarak Amerika Montgomery’e, ardından Alabama’ya geldiler. Orada Lehman Brothers adını verdikleri firmayı kurdular. O dönemlerde Amerika’da iç savaş çıkınca da firmayı New York şehrine taşıyarak çalışmalarını sürdürdüler. 1977 yılında firmanın mirasçıları Kuhn, Loeb & Co. şirketi ile birleşince firma adını Lehman Brothers Kuhn Loeb & Co. olarak değiştirdi. 1984 yılında firma American Express tarafından satın alındı.

1988 yılında Shearson ve E.F. Hutton & Co. şirketleriyle birleştirildi. 1993 yılında American Express, bu şirketi tekrar Travelers Group’a sattı. 1994 yılında Travelers Group ile ayrılan Lehman Brothers, kendi başına bir şirket olarak Amerikan borsasına girdi. 2000’li yıllarda Lehman Brothers borsada başarılı bir çıkış yaparak piyasalarda yerini sağlamlaştırdı. Mayıs 2007’de Lehman Brothers, Amerika’nın ikinci büyük borsacısı ve en büyük emlak yatırımcısı Tishman Speyer ile anlaşarak 22 milyar dolarlık servet elde etti” ve battı!
http://www.ekoyol.com/