EntellektuelForum

Alemdar

Balkanlarda canlanan Osmanlı ruhu: Ayvaz Dede Şenlikleri
Kevser TOPKAR
ktopkar33@gmail.com

Ankara Bosna Dayanışma Grubu, Araştırma Ve Kültür Vakfı Ankara Şubesi ve Keçiören Belediyesinden 170 Bosna sevdalısıyla bu seneki Ayvaz Dede şenliklerine katılmak için yola çıktık. Bugün hepimizin zihninde ülke sınırları kavramının harita üzerindeki çizgilerden ne kadar farklı olduğunun en bariz delili Ayvaz Dede şenliklerinde yaşadıklarımızı, gönlümden hiç silinmeyecek izlerini kelimelerin kifayet ettiği kadarıyla yazmaya çalışacağım.

Konakladığımız Saraybosna’dan ikibuçuk-üç saat sonra Travnik’e ulaştık. Bundan beşyüz yıl önce Ayvaz Dedenin yürüyerek gittiği Ayvatovitsa’ya hep birlikte yürümek için merasime start verilecek meydanda yavaş yavaş toplanmaya başladık. Bu yürüyüş sadece yaya değil aynı zamanda her bölgeden atlı grupların da iştirak ettiği tarihteki fetihlerin ruhuyla birlikte canlanmış resmiydi sanki. İlk şaşkınlığım yaşlısı, genci, kadını, erkeği, başörtülüsü, başı açığı bütün insanların ellerinde taşıdıkları Türk bayraklarıydı. Türkiyede bile bu kadar Türk bayrağını milli bayramlar da dahil bir arada görmemiştim. Sadece yediden yetmişe tüm insanların ellerinde değil yürüyüşe katılan her atlının elinde, atların başlarında, atlı arabaların üzerlerinde, heryerde Türk bayrağı ve buna eşlik eden yeşil sancaklar, lailahe illallah yazılı bayraklar meydanı yeşil ve kırmızı bir sele dönüştürmüştü. Katılanlar da şahitlik edeceklerdir Bosna-Hersek bayrağı o kadar azdı ki böylesi bir tevazu ile sevgilerini aynı dili konuşmamakla birlikte bayrak üzerinden ortak bir lisan oluşturarak ifade etmeleri gönüllerimizde silinmesi imkansız izler bıraktı.

Meydandaki cami ve kabristanda okunan dualarla tekbirler eşliğinde ellerinde sancaklar ve bayraklarıyla Saraybosnanın her bölgesinden yerel kıyafetleri ve çiçeklerle süslü atlarıyla süvariler halkı selamlayarak yürüyüşü başlattı. Her bölgenin atlılarının ardından yayalar da yedi kilometrelik dağa tırmanış yürüyüşüne iştirak etti. Yürüdüğümüz yol Ayvaz dedenin yürüyerek geçtiği yoldu. Anlatılanlara göre Horasan erenlerinden olan Ayvaz dede bu bölgeye islamın tohumlarını saçmak için gelmişti. Yağışsız geçen kışın ardından kurak bir yaz hüküm sürerken halk susuzluktan muzdarip olmuştu. Ayvaz dede kırk gün boyunca insanların su ihtiyacını gidermesi için Allah’a dua ettikten sonra rüyasında dağın içindeki kayanın yarılıp oradan su fışkırdığını görür. O kayayı arayıp bulduğunda gerçekten de kaya yarılmış ve arasından su akmaktadır. Bu suyu ağaç oluklarla halkın yerleşim bölgesine taşır. Ayvaz dedenin mucizesine şahit olan hristiyanlar islamiyeti kabul ederler. O günden beri topluca islamiyete geçilen bugünün yıldönümleri kutlanmaktadır.

Kutlamalar yedi kilometrelik dağa tırmanış, Ayvaz dedenin dua ettiği yerde dua ve namaz kılınması, yaylanın düzlüğünde ilahiler, Türkiyeden programa iştirak eden mehter takımı gösterimleri ve konuşmalarla sona erdi. Ayvaz dedenin rüyasında görerek bulduğu yarılmış kayanın arasından geçtik, soğuk suyundan içtik ve aynı yolu yürüyerek geri döndük.

Bu sene onbeşbin kişinin yürüyüşe katıldığı ifade edildi. Aliya İzzet Begoviç ve savaş boyunca gösterdiği onurlu mücadelesi islam ruhunun bu topraklarda yeniden canlanlanmasına vesile olduğu için bügün gittikçe artan bir ivme kazanarak Osmanlının ruhunun canlandığına tanıklık ediyoruz. Bu gezi boyunca ziyaret ettiğimiz her yerde şehit mezarları, katliama uğramış köyler, yıkılmış, terkedilmiş evler gördük. Aslında bitmemiş bir savaşa tanıklık ettik. Adeta dantel gibi bir Bosna Hersek haritasından içinden geçtik. Müslüman bölgesi, sırp bölgesi, hırvat bölgesi ardından tekrar müslümanların bölgesi, sırpların içinde kalmış bir müslüman Boşnak köyü.... tekrar savaşa müsait hale getirilmiş bir bölüşüm. Ülkemde ve Ortadoğu’da, Ortaasya’da olduğu gibi. Bu insanların savaş döneminden daha zor şartlar altında yaşadıklarının farkına varmak bu gezinin en önemli neticesi oldu.

Kendilerini bizim devletimizin bir parçası gören bu halkın dillerimiz, kıyafetlerimiz farklı farklı da olsa çok değil sadece bir yüzyıl önce vatan topraklarımız olan bir coğrafyada yaşadıklarını, Balkanların hiç de uzak olmadığını özellikle bu geziye iştirak eden gençlerimize hissettirdik. Ayvaz dede karşılıklı bir coşkuyla tarihimizin kopmamış bir parçasıyla kucaklaşma merasimine dönüştü. Bilmenin yetmediği yaşamanın da gerektiğinin bilinciyle Bosna’dan ayrılırken Türkiye haritası eskisinden çok farklıydı. Osmanlı ruhunu giderken bu topraklarda bir gün yeniden canlanması için bırakmıştı. O ruhu canlı ve dinamik bulmanın heyacanı yüreklerimizi istila etti. Vatan parçamız Bosna’dan bu duygularla, Başçarşıdaki sebilden tekrar buraya dönmek arzusuyla su içerek ayrıldık.

2 Temmuz 2010 habertaraf

Saraybosna'da Anadolu'yu aratmayan Ramazan

14:10 - Ramazan ayının tüm güzellikleri başta Bosna Hersek olmak üzere Sırbistan, Hırvatistan ve Karadağ'da müslümanlar tarafından Anadolu'yu aratmayan benzerlikte yaşatılıyor. Bosna'daki türbeleri ziyaret eden halk aynı zamanda dua ediyor. Ramazan nedeniyle SarayBosna'daki cadde ve sokaklar özel olarak ışıklarla süslendi. 16.08.2010 SARAYBOSNA netgazete
_________________
Bir varmış bir yokmuş...