EntellektuelForum

admin · Tarih: Pzr Şub 24, 2008 11:35 pm Mesaj konusu: Türkçe

TDK: Türkçe'de şapka işareti hiç kalkmadı
29 Nis 2016

Türk Dil Kurumu Başkanı Mustafa Sinan Kaçalin, zaman zaman Türkçe'de şapka işaretinin kalktığı söylentileri çıktığını, bunların doğru olmadığını söyledi. Kaçalin, bu söylentileri, 'Münir Özkul öldü' şeklinde çıkan haberlere benzetti.

Türk Dil Kurumu (TDK) Başkanı Prof. Dr. Mustafa Sinan Kaçalin, Türkçe'de zaman zaman şapka işaretinin kalktığı söylentilerinin ortaya atıldığını belirterek, "Şapka işareti hiçbir zaman kalkmadı." dedi.

Kaçalin, 1940’lı yıllardan beri Türkçede yer alan şapka işaretinin kullanımının kalktığı yönündeki söylemlerin gerçekçi olmadığını dile getirdi.

"'Münir Özkul öldü' şeklindeki haberlere benziyor"

Şapka işaretinin kullanılmaya devam ettiğini ve imlada bulunmasından yana olduklarını ifade eden Kaçalin, şöyle konuştu:

"Şapka işaretimiz var. Bunun gibi zaman zaman bizim adımıza 'sosyal otlangaç, gök götürü konuksal avrat' gibi kelimeler de TDK adına uyduruluyor. Bu konular TDK’ya sorulur öğrenilir. Örneğin ayda bir 'Münir Özkul öldü' diye haber çıkıyor. Ama ailesine ve kızına sormuyorlar. Özkul’un kızına taziye telefonları geliyor. Tabi psikolojisi altüst oluyor. Şapka işaretinin kalması da bunun gibi. Şapka işaretinin kalktığı gibi bir şey yok. Bize sorarlar biz cevabını veririz. Kurum adına halüsinasyon görmeye gerek yok. Şapka işareti hiç bir zaman kalkmadı. Kalkabilir, Türkiye'de harfler kalktı. Şapka da kalkar ama bence kalkması doğru değil. Anlama problemi doğar. Fransızca'da da şapka işareti var."

'Haber merkezlerinde çalışanlar kullanmıyor'

Kaçalin, haber merkezlerinde çalışanların şapka işareti gerektiren kelimeleri yazarken bir harf için iki tuşa basmaları gerektiğini, bunun yapılmaması nedeniyle şapka işaretinin kullanımdan kalktığı gibi bir algının ortaya çıktığını dile getirdi.

Bu tür ciddiyetsizliklerin "Türkçenin katledilmesine" neden olduğunu öne süren Kaçalin, "Bu ciddiyetsizlik, öbür ciddiye alınan işler kadar ciddiye alındığında çözüm olur. İş laçka, yetki yok, ciddiyet yok. Sonra da diyorlar ki 'Ne olacak dilimizin hali'." ifadelerini kullandı.
Türkçeyi yanlış kullananların iki dil bilenler ve Türkçeyi bilmeyenler olduğunu aktaran Kaçalin, kitaplar yazılsa, emirler yayınlansa veya programlar yapılsa bile hatalı kullanım bulunduğu sürece Türkçenin düzelemeyeceğini sözlerine ekledi.

Nüfus cüzdanına şapka geldi
5 Kas 2015

Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü, nüfus cüzdanlarındaki medeni hali bölümüne artık "bekar" yerine "bekâr" yazıyor.

TDK, 'bekar' kelimesinin anlamının "Diyezli veya bemollü bir sesin eski durumuna getirilmesini gösteren nota işareti" olduğunu belirtiyor.
Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün kararı doğrultusunda, artık evli olmayanların nüfus cüzdanlarının medeni hali bölümüne "bekar" yerine "bekâr" yazılıyor. Uygulama doğrultusunda 30 Haziran'dan bu yana bu kişilere medeni hali bölümünde "bekâr" yazan nüfus cüzdanları verilmeye başlandı.

Uygulamayı değerlendiren Selçuk Üniversitesi Türk Dili Okutmanı Şakir Tuncay Uyaroğlu, "Bu kelime maalesef telaffuzuna ve anlamına uygun şekilde yazılmıyordu. Bekâr kelimesinin manası 'evlenmemiş kimse'. Bekar ise bir müzik terimi. Kelime anlamı itibarıyla 'müzikte daha önceden diyezli veya bemollü olarak yazılan bir notanın daha sonra eski durumuna getirildiğini gösteren nota işareti'ne müzik dilinde 'bekar' deniliyor" diye konuştu.
Uyaroğlu, şapka eksikliği nedeniyle telaffuz ve anlamından farklı şekilde yazılan isimlerin de aslına uygun şekilde yazıldığını belirtti. “Örneğin Kamil değil Kâmil, Kamuran değil Kâmuran, Nazım yerine Nâzım yazılıyor” dedi.
Uyaroğlu, Türkçe'de "düzeltme" veya "inceltme" işareti olarak da nitelendirilen "şapka" işaretinin, yıllarca ideolojik tartışma konusu haline getirildiğini söyledi:

"Şapka işaretinin bir sağ-sol hezeyanı olmaması gerekir. Dil hepimizin dili. Mesela 'Nazım' ile 'Nâzım' iki farklı kelime. İkisinin arasında dağlar kadar fark var. Nazım, manzum, manzume, şiir, bunların hepsi aynıdır. Yani 'nesir' kavramının tersidir, şiir kalıbında ürünler anlamındadır. 'Nâzım' ise 'edebi çalışmalarında şiiri tercih eden sanatçı' demektir. Şair, 'halk ozanı' demektir. Diğer anlamı ise 'düzene koyan, düzenleyen'dir. Ortak paydada buluşmak lazım. Nokta, virgül ne kadar önemli ise Türkçe imlasında şapka da o kadar önemlidir."

TDK 2013’te uyarmıştı

Nüfus cüzdanlarındaki bilgilerin yazılımında düzeltme işareti kullanımının bazı nüfus memurları tarafından yasak olduğu gerekçesiyle reddedilmesi üzerine, Türk Dil Kurumu (TDK), 2013 yılında Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünden Yazım Kılavuzu'nun dikkate alınmasını istemişti.
TDK Yazım Kılavuzu'na göre, Türk halkının yaygın kullandığı ve düzeltme işareti olması gereken isimler arasında ''Kâmil'', ''Halûk'', ''Kâzım'', ''Lâle'', ''Nalân'', ''Âşık'', ''Âlim'', ''Nigâr'', ''Elâzığ'' ve ''İslâhiye'' gibi birçok kelimenin yer aldığına işaret edilmişti.
Bunun üzerine harekete geçen Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü, il ve ilçe nüfus müdürlüklerini, düzeltme işaretlerinin kullanımıyla ilgili yazı göndererek uyarmıştı.

Kaynak: El Cezire

Türkçe, Dünyaya 12 Bin Kelime Vermiş
22 Şubat 2008

Akalın, Türkçenin dünya dillerine 12 bin sözcük verdiğini söyledi. Verdiği sok iki kelimenin ise döner ve dolmuş...
Türk Dil Kurumu (TDK) Başkanı Prof. Dr. Şükrü Haluk Akalın, Türkçenin dünya dillerine 12 bin sözcük verdiğini söyledi. Akalın, Türkçenin dünya dillerine verdiği sok iki kelimenin ise döner ve dolmuş olduğunu bildirdi.

Afyonkarahisar Belediyesi tarafından Belediye Kültür Merkezi'nde düzenlenen 'Günlük Hayatta Türkçe' konulu açık oturumda konuşan TDK Başkanı Akalın, Türkçenin çok zengin bir dil olduğunu ancak Türkçenin bu gücünden haberdar olunmadığını ve esas sıkıntının bu olduğunu kaydetti.

Teknoloji aracılığıyla Türkçenin sesinin dünyaya yayıldığını ama ne yazık ki gücünün yapılan yayınlara yansıtılmadığını aktaran Akalın, yazım ve söyleyiş yanlışları, anlatım bozuklukları, kaba dil ve yabancı sözcük kullanımları ile kısır söz varlığının başlıca olumsuzluklar olduğunu bildirdi.

Yabancı kelime kullanımı basında çok fazla kullanıldığını değinen Akalın, "Türkçenin önemli bir güç kaynağı var ki toplumuzda pek az biliniyor. Bu güç kaynağı Türkçenin söz varlığının zenginliğidir. Türkçenin söz varlığı zengin olduğu için dünya ülkelerine 12 bin sözcük vermiş. Bu dilimizin ne kadar zengin olduğunu göstermektedir. Ama nedense bizim aydınlarımız 'Türkçe fakir ve kısır bir dil. Türkçe ile felsefe ve bilim yapılmaz' gibi son derece yanlış düşünceye sahip. Bilmediğimiz ve az bildiğimiz bir özellik, Türkçe aslında bir dönem başka dilleri etkileyen bir dildi. Türklerin bilimde, kültürde, uygarlıkta ilerde olduğu dönemde Türkçe başka dillere pek çok kelime vermiştir. Çinceden başlayıp Farsça ve Uygurcaya kadar çok sayıda dilde Türkçe kelime kullanılmaktadır. Türkçenin dünya dillerine en son verdiği kelime ise döner ile dolmuş olmuş. Bu iki kelimeden sonra dünya dillerine başka kelime vermemişiz." dedi.

Türkçenin dünya dillerine kelime vermeye devam etmesi için radyoda, televizyonda, sanal ortamda Türkçenin doğru, etkin ve zengin bir biçimde kullanılmasının şart olduğunu vurgulayan TDK Başkanı Şükrü Hakkı Akalın, buralarda Türkçenin doğru ve güzel bir şekilde kullanılması için örnek programlar yayınlaması gerektiğini sözlerine ekledi.
aktifhaber

Ahmedinejad'ın Türkçe Hassasiyeti
08.06.2011
Geçen yıl İstanbul'da basın toplantısında Türkçe konuşan İranlı lider bu kez Türk muhabire "Türkçe kullan" dedi.

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, başkent Tahran’da yerli ve yabancı basın mensuplarının sorularını yanıtlıyordu.
Söz alan bir Türk gazeteci sorusunu İngilizce yöneltti.

İran lideri, Farsça, "Türkçe konuş ben de anlayayım buradaki herkes de anlasın. Türkiye’den gelmişsin İngilizce konuşuyorsun" diyerek şaka yaptı.

Soru-cevap faslı bitince Ahmedinjad kapanışı da yine Türkçe yaptı.

Fars kökenli olan Ahmedinejad’ın Türkçesi, İran’da Azeri nüfusunun yoğun olduğu yerleşim birimlerinde kaymakamlık ve valilik yaptığı yıllardan geliyor. TRT

Alemdar

Türkçeyi doğru kullanarak genç kuşaklara örnek olan Jülide Gülizar hayatını kaybetti
15 Mart 2011

TRT'nin ve Türkiye'nin ilk haber spikerlerinden, usta sunucu, yazar, eğitmen Jülide Gülizar, hayatını kaybetti

Magazinkolik.com'a göre, Alınan bilgiye göre, zatürre teşhisiyle bir süredir tedavi gören Gülizar, Hacattepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde yaşama gözlerini yumdu. Türkçeyi doğru kullanarak genç kuşaklara örnek olan Gülizar, dil konusunda yetiştirdiği pek çok kişiyi radyo ve televizyonlara kazandırdı.

Gülizar'ın özgeçmişi şöyle:

''1929 yılında Adana'da doğan Gülizar, ilk ve ortaokulu Mersin'de, lise öğrenimini ise Ankara Kız Lisesinde tamamladı. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesini 1956 yılında bitiren Gülizar, avukatlık stajının ardından mesleğini tercih etmeyerek aynı yıl Ankara Radyosu'na girdi. 1968 yılında başlayan televizyon yayınlarıyla TRT'de haber spikeri olarak ekranlara çıkan Gülizar, radyo ve televizyonda kadın olarak 'ilk açık havada haber okuma', 'ilk naklen yayın' ve 'ilk röportaj' gibi birçok yeniliğe imza attı.

Yaklaşık 30 yıl çalıştığı TRT'den 1982 yılında emekliye ayrılan Gülizar, emeklilik döneminde de çok sayıda ajans ve yayın kuruluşunda yazar, muhabir ve eğitmen olarak görev yaptı. 1997 yılında kurulan Başkent Üniversitesi İletişim Fakültesinde dersler veren Gülizar, Kanal B televizyonunda da çeşitli programlar yapıp, söyleşiler hazırladı.

Çok sayıda kitabı bulunan Jülide Gülizar, pek çok ödülün de sahibiydi.''
_________________
Bir varmış bir yokmuş...